Arts M+G Annette Zwart: ‘Als je goede dingen doet, laat het dan zien’

Annette Zwart is arts Maatschappij + Gezondheid en Adviserend Geneeskundige bij zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid. Ze werkt mee aan de proeftuin Gezonde Zorg, Gezonde Regio.

Wat is het doel van de proeftuin Gezonde Zorg, Gezonde Regio?

“Door beschikbare data slim in te zetten, weten we beter wie op welk moment zorg nodig heeft. Gezonde Zorg, Gezonde Regio heeft drie doelen: patiënten zelf laten beslissen over behandelingsmogelijkheden en leefstijl, zorgverleners ontlasten door de juiste zorg op de juiste plek te creëren, en het voorkomen van ondoelmatige zorg. Op dit moment lopen er drie projecten, allemaal gericht op patiënten met hart- en vaatziekten en gerelateerde klachten.”

Waarom is zo’n proeftuin nodig?

“In de Vinex-wijk Stevenshof in Leiden ligt de gemiddelde leeftijd van volwassenen tussen de 40 en 50, een leeftijd waarop het zorggebruik meestal toeneemt. Daarom hebben wij, als een van de negen proeftuinen van VWS, ervoor gekozen om juist in deze wijk invulling gegeven aan het project Stevenshof Vitaal. Het (proactief) signaleren van zulke kansen is een van de taken van een arts Maatschappij + Gezondheid.

We merkten bijvoorbeeld dat patiënten met niet-acute pijn op de borst vaak naar het ziekenhuis werden doorverwezen, terwijl dat achteraf niet nodig was. Samen met de regionale kaderhuisarts Hart en Vaatziekten en met cardiologen in het Alrijne Ziekenhuis en het LUMC stelden we een aantal criteria op om enerzijds het risico voor patiënten te beperken en anderzijds te voorkomen dat een te grote groep onnodig in het ziekenhuis terechtkomt. Huisartsen krijgen nu beslisondersteuning – een programma dat gegevens in het patiëntendossier toetst op basis van richtlijnen – en maken daarna een risicoschatting. Deze methodiek wordt landelijk geïmplementeerd door de Nederlands Vereniging Van Cardiologen (NVVC).

Een ander sociaal geneeskundig project op het snijvlak van zorg en preventie is Stefit. Bewoners van Stevenshof met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten werken aan hun leefstijl met behulp van een app. Met de input van het LUMC, onder andere via het National eHealth Living Lab (NeLL), is ook de wetenschappelijke basis verankerd.”

Wat zijn jouw taken binnen Gezonde Zorg, Gezonde Regio?

“In het begin speelde ik een belangrijke rol bij het sociaal geneeskundig adviseren over partijen die een subsidie aanvragen bij de Stichting Zorg en Zekerheid. Daarnaast bouwde ik mee aan de structuur, formeerde ik een stuurgroep en werkte ik – samen met zorgverleners – aan het vormgeven en bewaken van de projecten. Tussen 2014 en 2018 organiseerden we tien projecten. Alle tien scoorden ze positief op Triple Aim: patiënten werden beter, de zorgkosten namen af en de zorgverlener is enthousiast over de nieuwe manier van werken. Inmiddels is het een geolied geheel, maar ik blijf betrokken.”

Waarom is het belangrijk dat een arts Maatschappij + Gezondheid hieraan meewerkt?

“Een arts M+G heeft een 360 graden-blik. Alle competenties van een arts M+G komen terug in mijn werk. Denk aan communicatie: intern, met mijn collega’s, maar ook met de buitenwereld. Zo toonde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport belangstelling voor de proeftuin, omdat ze benieuwd waren naar onze aanpak. Ik vind het belangrijk om de goede dingen die we doen ook te laten zien en erover te vertellen. De 360 graden-blik en de veelzijdige kennis van een sociaal geneeskundige, zowel medisch als in wet en regelgeving, dragen bij aan de verbinding tussen het medische en sociale domein, ook binnen dit project.”

Wat maakt jouw vak zo mooi?

“Ik werk al veertien jaar bij Zorg en Zekerheid en sindsdien is de zorgwereld altijd in beweging geweest. Ik zeg weleens: er is geen mooiere plek voor een sociaal geneeskundige dan bij een zorgverzekeraar. Je werkt samen met het brede veld van de geneeskunde, maar ook met het sociale, gemeentelijke en publieke domein. Tot op de dag van vandaag zie ik mogelijkheden en kansen, ook al is het op een passend niveau, om dit mooie zorgstelsel verder te finetunen. Op heel veel plekken binnen onze organisatie geef ik sociaal geneeskundig advies. Zowel casuïstiek als advies over het concretiseren van de Positieve Gezondheid beweging, een essentieel onderdeel van de visie van Zorg en Zekerheid. Want gezondheid gaat over veel meer dan alleen niet-ziek zijn. Ik maak daarmee vandaag verschil, met het oog op morgen.”

Lees ook: Toos Waegemaekers: ‘We komen hier sterker uit als beroepsgroep’